یادداشت؛
گذشتهشناسی شرط آیندهسازی
در آیات متعدد قرآن کریم، بر وجود ویژگی «موقعیتپذیری» در انسان تأکید شده است.
به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «تهران نیوز»، محمدجواد قاسمی اصل طلبه حوزه علمیه در یادداشتی نوشت: در برخی آیات، عامل تزیین موقعیت را با ضمیر "ما" معرفی کرده است که فاعلیت خداوند و عوامل تحت اراده خدا را شامل میشود: "زَییَنَّا لَهُمْ أَعْمَالَهُمْ! " (نمل ۴) در برخی آیات، انس و دلبستگی به وضعیت موجود در مورد کفار بهکاررفته، سرزنش شده و عامل عقبماندگی و بیایمانی معرفی شده است! در برخی آیات، شیطان عامل تزیین وضعیت نابهنجار برای اهل کفر شمرده شده است: "زَییَنَ لَهُمُ الشَّیْطَانُ أَعْمَالَهُمْ! " (عنکبوت ۳۸)
در آیهای که درباره قتل فرزندان بهعنوان قربانی برای بتها توسط مشرکین آمده، تزیین این کار زشت به شرکای مشرکین نسبت داده شده است: "زَییَنَ لِکَثِیرٍ مِّنَ الْمُشْرِکِینَ قَتْلَ أَوْلَادِهِمْ شُرَکَاؤُهُمْ! " (انعام ۱۳۷)
در آیات دیگری، سخن از تزیین بدون معرفی عامل تزیینگر، مطرح شده است: "زُییِنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمَالِهِمْ! " (توبه ۳۷)
در آیه دیگری، تزیین و تحبیب ایمان و ناخوش داشتن کفر و پردهدری و معصیت، دربارع مومنان مطرح شده و خداوند عامل این تزیین برشمرده است: "لَٰکِنَّ اللَّهَ حَبَّبَ إِلَیْکُمُ الْإِیمَانَ! وَ زَییَنَهُ فِی قُلُوبِکُمْ! وَ کَرَّهَ إِلَیْکُمُ الْکُفْرَ وَ الْفُسُوقَ وَ الْعِصْیَانَ! " (حجرات ۷)
در دسته دیگری از آیات، تعلق به وضعیت و تزیین حالات و عملی که مردم با آن خو کردهاند، بهطورکلی مطرح شده است: "کُلُّ حِزْبٍ بِمَا لَدَیْهِمْ فَرِحُونَ! " (مومنون ۵۳)
از مجموع این آیات به دست میآید که در سرشت بشر، انسگرفتن و تعلقپیداکردن به موقعیت نهاده شده است: "زَییَنَّا لِکُلِّ أُمَّةٍ عَمَلَهُمْ! " (انعام ۱۰۸)
ایجاد حالت تعلق و پذیرش موقعیت، باعث میشود که شیء یا حالت مورد تعلق، برای انسان زیبا و مسرتبخش جلوه کند (مؤمنون ۵۳).
متعلق دلبستگی و تعلق، شامل طیف وسیعی از حالات قلبی چون ایمان و کفر (حجرات ۷)، زندگی دنیا (بقره ۲۱۲)، مکرها و تدابیر (رعد ۳۳)، اشیای مادی (آلعمران ۱۴)، اعمال سوء (فاطر ۸، غافر ۳۷)، قتل اولاد (انعام ۱۳۷)، تصورات و توهمات باطل (فتح ۱۲)، کار و رفتارهای مستمر (انعام ۴۳ و ۱۲۲، یونس ۱۲، نمل ۲۴) و در برخی آیات (مؤمنون ۵۳، روم ۳۲)، بهطورکلی هر چیزی که نزد انسان باشد، مطرح شده است.
در منطق اسلام، انسان با دلکندن از زمین و پر باز کردن و پروازکردن است که به کمال و رشد میرسد! تحقق این هدف عالی، باید با خواست انسان همراه باشد. اکراه و اجبار، ممکن است باعث شود که شخص بهکلی از اصل رشد و تعالی صرفنظر کند.
بنابراین، وابستگی انسان به وضعیت یا موقعیتپذیری، اقتضای این را دارد که در مسیر حرکت به سمت کمال، ظرفیت انسان برای قطع تعلق از گذشته در نظر گرفته شود.
این واقعیت انسانشناختی به مصلحان و سیاستگذاران کمک میکند تا بتوانند مردم را بشناسند و مردمی عمل کنند. گذشته و سرگذشت مردم را بخوانند و بدانند تا بتوانند برای آینده مردم تصمیمات درست بگیرند. این آیات میگوید: شناخت گذشته، چراغ راه ساخت آینده است.
انتهای خبر/
لینک کوتاه خبر
نظر / پاسخ از
هنوز نظری ثبت نشده است. شما اولین نفری باشید که نظر میگذارید!