به گزارش خبرنگار سرویس اقتصادی پایگاه خبری تحلیلی «تهران نیوز»، شهرستان رباط‌کریم در غرب استان تهران و در مسیر راه تاریخی تهران–ساوه قرار گرفته است.

این منطقه از دیرباز یکی از دروازه‌های مهم ورود به پایتخت به‌شمار می‌رفته و به همین دلیل، همواره از نظر موقعیت جغرافیایی و اقتصادی اهمیت ویژه‌ای داشته است. وجود روستاهای متعدد، زمین‌های حاصل‌خیز، آب‌وهوای نسبتاً معتدل و نزدیکی به تهران باعث شده که رباط‌کریم ترکیبی از زندگی روستایی و شهری را در خود جای دهد.

طبیعت و موقعیت جغرافیایی

روستاهای رباط‌کریم بیشتر در دشت‌های پهناور و حاصل‌خیز جنوب‌غربی تهران گسترده شده‌اند. این روستاها معمولاً در حاشیه رودخانه‌های فصلی و قنوات قدیمی شکل گرفته‌اند و بخش زیادی از زمین‌های اطرافشان به کشاورزی، باغداری و دامداری اختصاص دارد.

 از جمله روستاهای معروف این شهرستان می‌توان به منجیل‌آباد، ایدَره، حصارک، قلعه‌نو، نصیرآباد، پرندک، ده‌عباس و فشافویه اشاره کرد. هر یک از این روستاها دارای ویژگی‌های خاص خود هستند و در مجموع، روح زنده‌ی زندگی روستایی را در نزدیکی پایتخت حفظ کرده‌اند.

 قدمت تاریخی و هویت فرهنگی

رباط‌کریم و روستاهای اطرافش قدمتی چند صد ساله دارند. نام «رباط» خود اشاره به کاروانسرا یا منزلگاه بین راهی دارد که در دوران صفویه و قاجار محل توقف کاروان‌ها بین قم و تهران بوده است. بسیاری از روستاهای این منطقه نیز در همین دوران شکل گرفته‌اند.

روستای منجیل‌آباد از جمله نقاطی است که در متون تاریخی نیز از آن یاد شده و گفته می‌شود قدمتی بیش از ۳۰۰ سال دارد. آثار معماری قدیمی، قنوات باستانی، و بناهای خشتی در برخی روستاها هنوز نشانه‌هایی از این پیشینه تاریخی را حفظ کرده‌اند. مردم روستاهای رباط‌کریم از اقوام گوناگونند؛ بیشتر آن‌ها ریشه در طوایف اصیل تهرانی و کرمانی دارند و طی دهه‌های اخیر نیز مهاجرانی از مناطق مرکزی و غربی کشور در این روستاها ساکن شده‌اند. همین تنوع فرهنگی سبب شده که ترکیب آداب و رسوم محلی با فرهنگ شهری در این منطقه شکل خاصی به خود بگیرد.

 زندگی مردم و فعالیت‌های اقتصادی

اقتصاد روستاهای رباط‌کریم عمدتاً بر پایه کشاورزی و دامداری است. محصولات اصلی این منطقه شامل گندم، جو، ذرت، صیفی‌جات و انواع درختان میوه مثل زردآلو، هلو، انگور و بادام است.

در روستاهای منجیل‌آباد و ایدره، قنوات فعال و چاه‌های نیمه‌عمیق هنوز منبع اصلی آبیاری مزارع به شمار می‌آیند.

بخش قابل توجهی از مردم نیز در سال‌های اخیر به دلیل کمبود منابع آبی و کاهش زمین‌های کشاورزی به مشاغل خدماتی، صنعتی و کارگری در شهرک‌های اطراف، مثل شهرک صنعتی نصیرآباد و پرند روی آورده‌اند. با این حال، علاقه به کشاورزی سنتی هنوز در میان نسل‌های قدیمی زنده است.

مردم این روستاها به مهمان‌نوازی و همبستگی اجتماعی معروف‌اند. مراسم‌های سنتی مانند نقالی در عید نوروز، پخت نان محلی در تابستان، و جشن برداشت محصول هنوز هم در برخی نقاط برگزار می‌شود. زبان گفتاری بیشتر مردم فارسی است با لهجه تهرانی و گاه آمیخته به واژه‌های قدیمی و محلی.

بافت روستایی و معماری

بافت سنتی بسیاری از روستاهای رباط‌کریم هنوز حفظ شده است. کوچه‌های باریک، خانه‌های خشتی و آجری با سقف‌های گنبدی، و حیاط‌های بزرگ با درختان توت و گردو، جلوه‌ای خاص به این نواحی می‌دهد. البته در سال‌های اخیر به‌دلیل گسترش شهرنشینی، بسیاری از خانه‌های قدیمی تخریب و به ساختمان‌های نوساز تبدیل شده‌اند. در روستاهایی مانند حصارک و قلعه‌نو هنوز می‌توان بقایای خانه‌های قاجاری و کاروانسراهای قدیمی را مشاهده کرد.