به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «تهران نیوز»، وقف سنتی حسنه به معنای بخشش پول یا ملک به شخص یا مؤسسه غیر‌انتفاعی است تا منافع حاصل از این بخشش را به مصرف خاصی برساند. در کشور ایران، اداره اوقاف مسئولیت اماکن و اراضی موقوفی را عهده‌دار بوده و آن‌ها را بسته به دلیل وقفشان صرف مدرسه‌سازی، ساخت بیمارستان و... می‌کند.

 شهرستان قدس با نام قدیمی «قلعه حسن‌خان» نیز وقف عام و خاص اولاد ذکور «مصطفی قلی‌خان مقدم (میرشکار)» است، یعنی مرحوم میرشکار یک دانگ آن را وقف عام و پنج دانگ دیگر را وقف خاص اولاد ذکور می‌کند، همین مسأله باعث شده تا مشکلات متعددی برای مرم در خصوص زمین‌های وقفی این شهرستان ایجاد شود، به همین دلیل از سال‌های گذشته، شهروندان چالش‌های متعددی با اوقاف برای رسیدگی به این مسئله را تجربه کرده‌اند.

به دلیل موقوفی بودن اکثر اراضی و اماکن این شهرستان، همه خرید و فروش‌ها به‌صورت قولنامه‌ای انجام می‌شود که همین موضوع باعث رشد دلالان در زمینه املاک شده است، مشکلی بزرگ که دردسر‌های عظیمی مانند فروش زمین یا ملک به‌صورت قولنامه‌ای به چند نفر را برای ساکنان آن ایجاد کرده است.

راهکار‌های متعددی از چندین سال قبل برای حل این مشکل ارائه شده ولی تا این لحظه، هنوز مشکل موقوفی بودن املاک و اراضی شهرستان قدس به‌طور کامل حل نشده و چالش‌های گوناگونی را برای شهروندان ایجاد کرده است، صدور سند یکی از راهکار‌هایی بود که برای حل این معضل ارائه شد اما این مسیر هم چالش‌ها و مشکلات متعددی را برای مردم شهرستان به همراه داشت.

چالش‌های شهرداری قدس با زمین‌های موقوفی

 شهرداری قدس برای تقویت و توسعه بافت شهری نیازمند انجام ساخت‌وساز‌های متعدد در سطح شهر است اما متأسفانه وقفی بودن اکثر زمین‌ها و عدم همکاری سازمان اوقاف باعث ناکام ماندن این مسیر شده و رشد و توسعه شهری متوقف شده است.

همچنین برای ساخت مکان‌های متعدد جهت اسکان دستگاه‌های خدمت‌رسان و نیز انجام پروژه‌های دیگر، چالش زمین‌های وقفی گریبان‌گیر شهرداری شده و هیچ‌گونه پیشرفتی در کارشان صورت نمی‌گیرد.

تبدیل به احسن؛ راهکاری مهم برای املاک موقوفی

 برخی اوقات بر اثر عوامل گوناگون، موقوفه در موقعیتی قرار می‌گیرد که نفعی از آن حاصل نمی‌شود، مثلاً واقع شدن بخشی از رقبه در طرح‌ها و پروژه‌های ملّی، قرار گرفتن در شاه­راه‌های ارتباطی کشوری و منطقه‌ای و... ، وقتی چنین اتفاقی روی می‌دهد متولّی امر باید از قائده فقهی تبدیل به احسن، استفاده نماید تا راه استمرار درآمد موقوفه مسدود نگردد، تبدیل به احسن آخرین راهکار متولّیان و مدیران موقوفات است.

مدتی است که طرحی به نام تبدیل به احسن در شهرستان قدس اجرایی شده که با استقبال خوبی از سوی مردم مواجه گشته، تبدیل به احسن به این معناست که گاهی اوقات زمین یا ملک وقفی دیگر قابل استفاده و سوددهی نیست به همین منظور با اجازه فروش آن موافقت شده و ملک یا زمین دیگری با پول فروش آن خریداری می‌شود که از این طریق مردم با واریز مبلغی که از سوی اوقاف تعیین می‌شود املاک موقوفی خود را سنددار کرده و این مشکل را برای همیشه حل می‌کنند.

تبدیل به احسن اماکن اوقافی با کم‌ترین هزینه

 سال گذشته رئیس اداره اوقاف و امور خیریه شهرستان قدس در سخنرانی پیش از خطبه‌های نماز جمعه به این مسئله اشاره کرد که تبدیل به احسن املاک اوقافی شهرستان قدس با کم‌ترین هزینه در حال انجام است و رویکرد سازمان اوقاف و امور خیریه در این شهرستان اقتصادی نیست.

حجت‌الاسلام والمسلمین سید حسین مطهری همچنین در سخنرانی پیش از خطبه آن نمازجمعه که با هفته وقف مصادف شده بود، گفت: پس از گذشت چهار سال از مصوبه‌ شورای تأمین در خصوص مبالغ تبدیل به احسن، همچنان ملاک عمل مانند چهار سال پیش بوده و حتی نرخ تورم سالانه نیز تأثیری در این مبالغ نداشته است. 

به گفته رئیس اداره اوقاف و امور خیریه این شهرستان زمانی که سامانه‌ ثبت نام الکترونیک برای تعیین تکلیف املاک و اراضی اوقافی فعال شد، در همان روز‌های اول یک‌هزار و ۵۰۰ نفر در آن ثبت نام نموده و اکنون این تعداد به ۲ هزار و ۵۰۰ نوبت الکترونیکی رسیده است، از این تعداد یک‌هزار و ۳۰۰ نفر در همین مدت کوتاه یعنی هشت ماهی که از فعالیت سامانه ثبت نام الکترونیک گذشته، جواز تبدیل به احسن یا سند اوقافی گرفته‌اند و نیمی از ثبت‌نام‌ها تعیین تکلیف شدند.

 به گفته خبرنگار «تهران نیوز»، شهرستان قدس، شهرستانی کاملاً اوقافی است به همین دلیل از سال‌های گذشته عملیات نقل و انتقال زمین‌های اوقافی در این شهرستان در حال انجام است، مسئولان شهرستان قدس نیز دغدغه مردم و مسأله شرعی وقف را داشته و دارند. همین موضوع باعث شد تا با صدور مجوز‌های خاص سازمانی، ساماندهی مطلوبی در این باره انجام شود.

 امیدواریم که با اجرایی شدن طرح تبدیل به احسن اکثر مشکلات اماکن و اراضی اوقافی شهرستان قدس رفع شده و مردم با خیال راحت از این معضل چندین ساله ر‌هایی پیدا کنند، همچنین از زمین‌هایی که تبدیل به احسن می‌شوند برای ساخت اماکن و مسیر‌های جدید جهت رشد و شکوفایی شهر استفاده شود.

انتهای خبر/