تهران نیوز: چرا رهبر معظم انقلاب، با انتخاب شعارهای اقتصادی طی چند سال متمادی، این‌ اندازه بر نه‌تنها رشد تولید بلکه به جهش آن تأکید دارند؟ به نظر شما، تولید چه نقشی در بهبود معیشت مردم و حل مشکلات اقتصادی کشور دارد؟

نظریان: با وجود مشکلات معیشتی موجود در کشور، دشمن از این محور ما را در منگنه و فشار قرار داده و از این نقطه ضعف علیه ما سوء استفاده می‌کند. دولت با سیاست‌های یارانه‌ای و حمایتی از معیشت جامعه حمایت به عمل آورد که کفایت نکرد؛ چرا که این طرح علی‌رغم هزینه‌های زیاد نمی‌تواند دائمی باشد. بنابراین می‌بایست برای حل بنیادین مشکلات معیشتی جامعه، تولید رونق پیدا کند؛ زیرا با رونق تولید، اشتغال و در پی آن درآمد ایجاد می‌شود.

ورود سرمایه‌های سرگردان به بخش‌های غیرمولد، آن بخش‌ها را ویران می‌کنند؛ اما زمانی که به سمت بخش‌های مولد هدایت می‌شوند، از آثار تخریبی آن‌ها کاسته می‌شود. بر این اساس به هر میزان بازار دلار، طلا، سکه، خودرو و مسکن از حالت نابسامان امروزی فاصله بگیرد، در واقع تأثیر غیرمستقیم در بهبود معیشت جامعه دارد.

اهمیت سرمایه‌گذاری برای تولید در واقع راهکاری اساسی برای حل مشکلات معیشتی است. هر پیشنهادی برای تولید باید در راستای بهبود معیشت جامعه باشد. چنانچه رشد 20 درصدی فعلی هیچ نسبتی با بهبود وضعیت اقتصادی آحاد جامعه برقرار نکند، گویی هیچ اتفاقی رخ نداده است. 

نکته دیگر این‌که با توجه به تأکید رهبری در سال گذشته با انتخاب شعار «جهش تولید با مشارکت مردم»، تنها رشد اقتصادی مدنظر نیست؛ بلکه بر رشد جهشی تأکید دارد، رشد 3 درصد یا 4 درصد کافی نیست؛ زیرا همه کشورهای همسایه به عنوان کشورهای رقیب نیز در حال رشد هستند. اولاً ما حدود 12 سال را برای تولید از دست داده‌ایم که برای جبران آن می‌بایست با نرخ بالایی حرکت کنیم؛ ثانیاً پیشرو بودن در این مسیر یک ضرورت است.

تهران نیوز: مسیر سرمایه‌گذاری چگونه باید باشد؟ چه نقش‌هایی باید برای دولت، مجلس، بخش خصوصی و مردم عادی تعریف شود؟ 

نظریان: نکته‌ای که در خصوص فهم شعار سال می‌بایست به آن توجه داشت، این‌که شعار «سرمایه‌گذاری برای تولید» در امتداد شعار سال گذشته به صورت کلی «مشارکت در تولید» هدف‌گذاری شده بود و امسال نیز مشارکت مردم در حوزه‌های مختلف به صورت نیروی کار یا سرمایه‌گذاری و یا به لحاظ ابتکار، نوآوری یا توان مدیریت معنا پیدا می‌کند. این‌ها ابعادی است که می‌توان هدف بهبود اقتصاد کشور به وسیله مشارکت در سرمایه‌گذاری قرار داد.

اقتصاد مردمی، اقتصادی دولتی بوده و اقتصاد سرمایه‌سالار، اقتصادی وابسته به خارج است. انحصار، تکاثر و وابستگی به سرمایه‌گذاری خارجی راهکار مناسبی برای تولید نیست. ما سرمایه‌گذاری را برای بخش‌های مولد نیاز داریم.

بسیاری از سرمایه‌گذاری‌های حال حاضر که نه‌تنها مولد نبوده بلکه به اقتصاد کشور نیز آسیب می‌رساند، حضور در بازار طلا، بورس، خودرو و سفته‌بازی در بازار مسکن است که اگر در راستای تولید در بازار مسکن مسکن باشد، خیلی هم خوب است؛ اما خرید و فروش زمین و مسکن به هیچ وجه سودی برای اقتصاد کشور ندارد. همچنین بسیاری از بخش‌های بورس نیز ارتباطی به فضای مولد جامعه ندارد. بنابراین هر حوزه‌ای نمی‌تواند در راستای این شعار برای سرمایه‌گذاری مطلوب باشد.

تهران نیوز: به نظر شما مهم‌ترین چالش‌های پیش‌روی تولیدکنندگان ایرانی در شرایط فعلی اقتصادی چیست؟ چه موانعی باعث شده که سرمایه‌گذاری در تولید آن‌طور که باید، رونق نگیرد؟

نظریان: یکی از مهم‌ترین مشکلات سرمایه‌گذاری در ایران، ناپایداری اقتصادی و تورم بالا است. به دلیل سلب قدرت پیش‌بینی و برنامه‌ریزی از سرمایه‌گذار، ورود به حوزه تولید و تخمین آینده بازار را دچار مشکل می‌کند.

تورم اقتصادی علاوه بر سلب قدرت پیش‌بینی سرمایه‌گذاری در بخش مولد، بخش‌های غیرمولد را جذاب کرده و می‌تواند عاملی تشدیدکننده برای مکش سرمایه از بخش مولد به بخش غیرمولد باشد. برگرداندن ثبات اقتصادی از سوی دولت، خدمتی بزرگ در راستای شعار سال 1404 خواهد بود.

نکته دوم موانع رونق تولید، شرطی شدن اقتصاد است. به اعتقاد برخی افراد تحریم یک آسیب اقتصادی است، در حالی که آن فی نفسه می‌تواند فرصت باشد و زمانی آسیب‌زننده است که کوچک‌ترین تصمیمات کشور را به حکام آمریکا و اروپا برون‌سپاری کنیم، انتظار جامعه برای کاهش نرخ دلار به دنبال مذاکره با آمریکا نمونه‌ای از شرطی‌شدن اقتصاد کشور است که تولیدکنندگان را دست به سینه منتظر نگه داشت تا مبادا با پایین آمدن قیمت ارز دچار هدررفت سرمایه اولیه شوند. 

سرمایه‌گذاری با نرخ سود بالا و توزیع رانتی ورود سرمایه به حوزه‌های غیر مولد، ریشه در نظام بانکی ناکارآمد کشور دارد. سود بالای وام‌های بانکی خودش یکی از عوامل پر هزینه بودن تولید است. همچنین نامساعد بودن فضای کسب و کار، بروکراسی پیچیده و طولانی برای اخذ مجوز و قوانین دست و پاگیر در حوزه مالیاتی، تأمین اجتماعی، قوانین محیط زیست، فساد اداری و امثال این‌ها نیز چالش‌های پیش روی تولید محسوب می‌‌شوند. یکی از موانع جدی فعالیت‌های تولیدی واردات و قاچاق کالا است که بازار تولید را قبضه می‌کند.

تهران نیوز: اگر بخواهیم به زبان ساده و با چند آمار مشخص، وضعیت سرمایه‌گذاری در تولید را ترسیم کنیم، چه تصویری به دست می‌آید؟ آیا آماری وجود دارد که نشان دهد در چه بخش‌هایی از تولید، سرمایه‌گذاری بیشتری انجام شده و چه بخش‌هایی نیاز به توجه بیشتری دارند؟

نظریان: در حوزه‌های نفت، گاز، صنعت و معدن، کشاورزی، مسکن، خدمات و انرژی آمارهایی وجود دارد که بیشترین سرمایه‌گذاری در حوزه‌های پتروشیمی، توسعه نیروگاه‌ها و انرژی‌های تجدیدپذیر و کمترین آن در صنعت فولاد و سیمان و مسکن و ساختمان بوده است.

تهران نیوز: به نظر شما چه اقداماتی باید انجام شود تا «سرمایه‌گذاری برای تولید» به یک حرکت ملی تبدیل شود؟

نظریان: ما به عنوان مردم می‌بایست وظایفی را انجام داده و حاکمیت نیز در بخش‌های مختلف شامل قوه‌های مجریه، مقننه، قضائیه و نیروهای انتظامی باید به عهده بگیرند که در این گفتمان‌سازی سرمایه‌گذاری، تغییر ذهنیت جامعه لازمه تحقق شعار سال است. 

رسانه فرهنگی و رسانه‌ای در این عرصه با عمق‌بخشی گفتمان شعار سال می‌بایست اقدامی جدی انجام دهد. از این رو اولین گام گفتمان‌سازی است. همچنین با مطالبه‌گری مردم از مسئولان و دولتمردان و درخواست گزارش مداوم از آنها، موضوع سرمایه‌گذاری برای تولید مولد را به دغدغه اصلی مسئولان بدل کنیم.

گام سوم مشارکت مستقیم مردم در سرمایه‌گذاری به شکل فردی، شراکتی یا تعاونی از طریق پس‌اندازها و دسترسی‌های مالی و گام چهارم پرهیز از سرمایه‌گذاری در بخش‌های غیرمولد است. گام پنجم این است که به دیگران و دوستان خودمان در این عرصه مشورت دهیم.

تهران نیوز: شما چه حوزه‌هایی را برای سرمایه‌گذاری پیشنهاد می‌کنید؟

نظریان: تولیدکنندگان می‌توانند تولید خودشان را با جذب سرمایه و افزایش کارگران واحد صنعتی افزایش دهند. ممکن است افرادی تولیدکننده نباشند؛ اما سرمایه داشته باشند که می‌توانند با برنامه‌ریزی و طرح ایده جدید کاری را از صفر آغاز کنند؛ اگرچه این مسیر با سختی‌های همراه است، لذا توصیه بنده به دوستان این است که با جستجوی افرادی مطمئن در اقوام و اطرافیان که در حال فعالیت تولیدی هستند، طرح بحث و توافق کنند تا با آوردن سرمایه، در توسعه آن واحد تولیدی سهیم باشند.

تهران نیوز: به نظر شما، چه مشوق‌هایی می‌تواند سرمایه‌گذاران را به سمت تولید سوق دهد؟

نظریان: بزرگترین مشوق سرمایه‌گذاری، ایجاد ثبات اقتصادی در کشور است، اگر دولت بتواند ثبات اقتصادی در کشور ایجاد کند، 70 درصد مسیر هموار می‌شود. اصلاح نظام مالیاتی که به نوعی موجب تشویق بخش مولد و تنبیه بخش غیرمولد شود، نیز می‌تواند در افزایش سرمایه‌گذاری تأثیرگذار باشد. متأسفانه در برخی حوزه‌ها می‌بینیم که تولیدکننده چوب مالیات را می‌خورد؛ اما دلال سفته‌باز مشمول مالیات نمی‌شود.

تهران نیوز: مجلس شورای اسلامی، چه اقداماتی برای حمایت از تولیدکنندگان و تسهیل سرمایه‌گذاری در تولید انجام داده است؟ چه طرح‌ها و قوانینی در دست بررسی دارید که می‌تواند به این هدف کمک کند؟ قانون زیاد تصفیه‌خانه خوب هم زیاد تصویب شده؟

نظریان: در این رابطه چند مورد را نام می‌برم؛ «اصلاح قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر و ارتقاء نظام مالی کشور» در سال 1394 تصویب شد که شامل حدود 60 ماده است. قانون «حداکثر استفاده از تولید و خدمات کشور و حمایت از کالای ایرانی» مصوب سال 1398 و شامل چهار فصل بوده که فصل چهارم به حوزه نظارت و بازرسی می‌پردازد و چنانچه این قانون در دولت فعلی به اجرا درآید، خدمت شایانی به تولید و سرمایه‌گذاری می‌کند.

قانون‌های «جهش تولید دانش‌بنیان مصوب 1401» و «تأمین مالی تولید و زیرساخت‌ها» که سال گذشته، چند روز پیش از شهادت شهید رئیسی ابلاغ شد که قانون بسیار مفیدی است. به طور مثال در حوزه پذیرش وثیقه‌ها ابتکارات خوبی دارد، از جمله آئین‌نامه‌ای که افراد می‌توانند سیم‌کارت خود را وثیقه بگذارند. فصل ششم این قانون به بحث مولدسازی دارایی پرداخته است. کشور حدود صد میلیارد دلار منابع عاطل دولتی دارد که بلااستفاده مانده که این نوع منابع می‌بایست از حالت غیرمولد خارج و به کمک صنایع مولد بیاید.

انتهای خبر/