به گزارش خبرنگار سرویس سیاسی پایگاه خبری تحلیلی «تهران نیوز»، حجت‌السلام‌والمسلمین صدقعلی جلیل‌زاده رئیس اداره تبلیغات اسلامی شهریار در یادداشتی نوشت: سالگرد شهادت دکتر محسن فخری‌زاده فرصتی است تا بار دیگر به زندگی، شخصیت و خدمات انسانی و علمی او بنگریم؛ شخصیتی که نامش نه فقط در حوزه علم، بلکه در حافظۀ ملی ایرانیان نقش بسته است. او از دانشمندان برجسته کشور و از چهره‌های تأثیرگذار در پیشبرد علوم نوین در ایران بود.

فخری‌زاده در سال ۱۳۴۰ در قم متولد شد و مسیر علمی‌اش را با علاقه به فیزیک و پژوهش‌های راهبردی آغاز کرد. دوستان و همکاران نزدیکش، چه در دانشگاه و چه در حوزه‌های دفاعی و پژوهشی، او را فردی آرام، سخت‌کوش، منظم و به‌شدت علاقه‌مند به ارتقای علمی کشور توصیف می‌کردند.

بسیاری از پژوهشگران جوانی که بعدها به استادان و مدیران علمی تبدیل شدند، نخستین تجربه‌های حرفه‌ای خود را زیر نظر او آغاز کردند و از گفت‌وگوهای علمی دقیقش بهره می‌بردند.

در مسیر فعالیت‌های علمی و مدیریتی، فخری‌زاده با طیفی از دانشمندان و متخصصان ایرانی همکاری داشت. همکارانش از حوزه‌های فیزیک هسته‌ای، الکترونیک، مهندسی، پزشکی و پژوهش‌های راهبردی گرد او جمع شده بودند.

 وی باور داشت که پیشرفت، محصول کار تیمی است و هر موفقیت علمی زمانی استوار می‌شود که جمعی از اندیشمندان در کنار یکدیگر کار کنند. دوستان و نزدیکانش روایت کرده‌اند که او در جلسات علمی بیشتر شنونده‌ای دقیق بود، با حوصله نظرات را می‌شنید و سپس راه‌حل‌هایی عملی و مدبرانه ارائه می‌داد. این شیوه تعامل موجب شده بود بسیاری از پژوهشگران، همکاری با او را فرصتی استثنایی برای رشد علمی و حرفه‌ای خود بدانند.

خدمات شهید فخری‌زاده برای ایران

خدمات شهید فخری‌زاده تنها به یک حوزه محدود نبود. او با نگاه راهبردی خود در پروژه‌های گوناگون علمی، تحقیقاتی و دفاعی نقش‌آفرینی می‌کرد.

 از مهم‌ترین فعالیت‌های او، توسعه زیرساخت‌های علمی کشور در حوزه فیزیک و فناوری‌های نو بود. او در ایجاد و حمایت از مراکز تحقیقاتی پیشرفته سهم داشت و از نیروهای نخبه برای حضور فعال در پروژه‌های ملی دعوت می‌کرد.

یکی دیگر از خدمات او، سازمان‌دهی تحقیقات میان‌رشته‌ای بود. او معتقد بود که پیشرفت علمی تنها با پیوند دادن رشته‌های گوناگون ممکن است؛ از همین رو، در دوران مدیریتش به پروژه‌هایی توجه می‌کرد که حاصل همکاری فیزیک‌دانان، پزشکان، مهندسان و متخصصان تکنولوژی بود.

گفته می‌شود بسیاری از دستاوردهایی که در حوزه‌های نوین علمی به ثمر رسید، به‌واسطه همین نگاه ترکیبی و جامع‌نگر او شکل گرفت.

افزون بر این، او در پیشبرد برخی طرح‌های حساس ملی نیز نقش داشت. این طرح‌ها که در گسترش توان علمی، دفاعی و فناوری کشور تأثیرگذار بودند، نیازمند مدیریتی دقیق و دانش عمیق بودند که فخری‌زاده آن را فراهم می‌کرد. نگاه او به این پروژه‌ها نه صرفاً فنی، بلکه مبتنی بر آینده‌پژوهی و دوراندیشی بود؛ یعنی هم به نیاز امروز کشور توجه داشت و هم به ضرورت‌های فردا.

ثمرات افتخارات و فعالیت‌های شهید برای ایران

ثمرات فعالیت‌های شهید فخری‌زاده را می‌توان در چند محور مهم مشاهده کرد:

نخست، تقویت استقلال علمی. پروژه‌هایی که او پایه‌گذاری یا مدیریت کرد سبب شد ایران در برخی حوزه‌ها وابستگی کمتری به دانش خارجی داشته باشد و بتواند مسیرهای تازه‌ای برای تولید دانش بومی باز کند.

دوم، پرورش نسل جدیدی از متخصصان. بسیاری از دانشمندانی که امروز در مراکز مختلف کشور نقش‌آفرینی می‌کنند، از مسیر آموزش، حمایت و هدایت او گذشته‌اند. این اثرگذاری بلندمدت، یکی از ماندگارترین میراث‌های یک استاد و پژوهشگر است.

سوم، ایجاد زیرساخت‌های تکنولوژیک. طرح‌هایی که تحت مدیریت وی پیش می‌رفت، در ارتقای ظرفیت‌های صنعتی و پژوهشی کشور نقش داشت و به ایران امکان داد تا در حوزه‌هایی که نیازمند فناوری پیشرفته است، جایگاه بهتری پیدا کند.

چهارم، افزایش اعتمادبه‌نفس ملی در حوزه علم. وقتی دستاوردهای علمی در مسیر خوداتکایی و توسعه قرار می‌گیرند، جامعه احساس می‌کند که توانایی پیشرفت دارد. فعالیت‌های فخری‌زاده در این زمینه الهام‌بخش بود.

 نحوه شهادت و پیام او برای نسل جوان

دکتر فخری‌زاده در آذرماه ۱۳۹۹ در حمله‌ای تروریستی به شهادت رسید؛ اقدامی که به گفته تحلیل‌گران، ناشی از نگرانی دشمنان از پیشرفت علمی ایران بود. او پس از سال‌ها فعالیت آرام و بی‌ادعا، در نهایت جان خود را در راه مسیری که برای تقویت کشور انتخاب کرده بود از دست داد. شهادتش موجی از اندوه و در عین حال احساس مسئولیت در جامعه به وجود آورد.

پیام وی برای نسل جوان

پیام زندگی او بیش از هر چیز پشتکار، امید و علم‌باوری بود. او به جوانان می‌آموخت که پیشرفت از مسیر یادگیری، پرسشگری و تلاش می‌گذرد. بارها گفته بود که «هیچ کشوری بدون اتکاء به دانش جوانانش پیشرفت نمی‌کند.» زندگی شهيد نشان می‌داد که حتی در دشوارترین شرایط، می‌توان مسیر علمی را ادامه داد و برای آینده بهتر تلاش کرد. پیام دیگرش مسئولیت‌پذیری بود؛ اینکه هرکس در هر جایگاهی می‌تواند نقش خود را برای ساختن آینده ایفا کند.

سالگرد شهادت فخری زاده، علاوه بر یادآوری اندوه یک فقدان بزرگ، فرصتی است برای بازخوانی مسیرش: مسیری که بر علم، اخلاق، وطن‌دوستی و تلاش استوار بود. یادش گرامی و نامش ماندگار.