به گزارش پایگاه خبری تحلیلی «تهران نیوز»، منصوره اکبرپور، کارشناس و تحلیلگر سیاسی در یادداشتی نوشت: امام خمینی(ره) به عنوان معمار انقلاب اسلامی، نه تنها بنیانگذار نظام جمهوری اسلامی بود، بلکه طراح یک مکتب فکری جامع در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی شد که استقلال و قدرت ایران را بر پایه‌های اسلام ناب محمدی(ص) استوار ساخت. ایشان با نگاهی انقلابی و آینده‌نگر، همواره بر ضرورت قطع وابستگی به شرق و غرب، تقویت هویت اسلامی-ایرانی و ایجاد نظامی مردمی تأکید داشتند. این یادداشت به بررسی دیدگاه‌های امام راحل در چهار حوزه کلیدی می‌پردازد.

 ۱. دیدگاه سیاسی: ولایت فقیه و حکومت مردمی

حکومت اسلامی؛ سنت‌شکنی در اندیشه سیاسی

امام خمینی(ره) با طرح نظریه ولایت فقیه، تحولی بی‌سابقه در اندیشه سیاسی شیعه ایجاد کرد. ایشان معتقد بودند حکومت اسلامی باید بر دو پایه مشروعیت الهی و مقبولیت مردمی استوار باشد:

 حاکمیت قانون الهی: امام تأکید داشتند که فقیه جامع‌الشرایط، به عنوان نایب امام زمان(عج)، مسئول هدایت جامعه در مسیر عدالت و صلاح است. ایشان فقها را نه فقط متولیان امور دینی، بلکه رهبران سیاسی و اجتماعی جامعه می‌دانستند که باید با تکیه بر دانش و تقوای خود، در جهت تحقق اهداف اسلامی گام بردارند.

نقش مردم: ایشان می‌فرمودند: «ما تابع آرای ملت هستیم... اسلام به ما اجازه نداده است که دیکتاتوری کنیم». حضور مردم در تعیین سرنوشت سیاسی کشور، از انتخابات مجلس تا تأیید رهبری، از ارکان مشروعیت نظام بود. امام خمینی(ره) همواره بر اهمیت نقش مردم در حکومت تأکید داشتند و مشارکت آن‌ها را ضامن بقای نظام می‌دانستند.

 استکبارستیزی و حفظ استقلال سیاسی

امام خمینی(ره) استقلال ایران را در گرو مبارزه با استعمار می‌دانستند و هشدار می‌دادند: «غرب و شرق تا شما را از هویت اسلامی‌تان بیرون بزنند، آرام نخواهند نشست» . ایشان معتقد بودند که استعمارگران با ترویج فرهنگ غربی و شرقی، سعی در تضعیف هویت اسلامی و ملی جوامع دارند و باید در برابر این توطئه ایستاد.

ایشان تفکیک دین از سیاست را توطئه‌ای استعماری برای سلطه بر مسلمین معرفی می‌کردند. امام خمینی(ره) بر این باور بودند که دین اسلام، یک دین جامع و کامل است که در تمام ابعاد زندگی انسان، از جمله سیاست، حرف برای گفتن دارد و نمی‌توان آن را از سیاست جدا کرد.

 ۲. دیدگاه اقتصادی: عدالت‌محوری و اقتصاد مقاومتی

اقتصاد اسلامی؛ ابزاری برای عدالت

امام خمینی(ره) اقتصاد را نه هدف، بلکه وسیله‌ای برای تکامل معنوی جامعه می‌دانستند. مهم‌ترین اهداف اقتصادی از دیدگاه ایشان عبارت‌اند از:

ریشه‌کن کردن فقر و توزیع عادلانه ثروت. ایشان معتقد بودند که فقر، ریشه بسیاری از مشکلات اجتماعی است و باید با توزیع عادلانه ثروت، زمینه را برای رشد و شکوفایی همه افراد جامعه فراهم کرد.

اولویت دادن به منافع مستضعفان و جلوگیری از سلطه سرمایه‌داران. امام خمینی(ره) همواره بر حمایت از طبقات محروم و مستضعف جامعه تأکید داشتند و معتقد بودند که حکومت اسلامی باید در خدمت این طبقات باشد.

 استقلال اقتصادی و قطع وابستگی به قدرت‌های خارجی. ایشان بر این باور بودند که استقلال سیاسی بدون استقلال اقتصادی امکان‌پذیر نیست و باید با تکیه بر توان داخلی، از وابستگی به قدرت‌های خارجی رهایی یافت.

 پیشگویی اقتصاد مقاومتی

امام راحل سال‌ها قبل از مطرح شدن مفهوم اقتصاد مقاومتی، بر خودکفایی و مقاومت در برابر تحریم‌ها تأکید داشتند: «مقاومت مردم ایران موجب شد استکبار جهانی نتواند اقتصاد ما را تسلیم کند» . ایشان معتقد بودند که با مقاومت و ایستادگی در برابر فشارهای خارجی، می‌توان به اهداف اقتصادی خود دست یافت. 

ایشان زندگی اشرافی مسئولان را ضد اقتصاد مقاومتی می‌دانستند و می‌فرمودند: «مسئولین باید سبک معیشت مردم محروم را الگو قرار دهند». 

امام خمینی(ره) ساده‌زیستی و پرهیز از تجمل‌گرایی را از ویژگی‌های مهم مسئولان می‌دانستند و معتقد بودند که آن‌ها باید با الگو قرار دادن زندگی مردم محروم، به فکر حل مشکلات آن‌ها باشند.

 ۳. دیدگاه فرهنگی: هویت اسلامی و انقلاب فرهنگی

 جنگ با فرهنگ استعماری

امام خمینی(ره) فرهنگ حاکم بر جامعه و دانشگاه‌ها را محصول نفوذ استعمار می‌دانستند و هشدار می‌دادند: «بیگانه کردن کشورهای استعمارزده از خویش، نقشه‌ای بود که آثارش تا امروز باقی است». ایشان معتقد بودند که استعمارگران با ترویج فرهنگ بیگانه، سعی در نابودی هویت ملی و فرهنگی جوامع دارند.

ایشان تعهد به ارزش‌های اسلامی را نشانه پیشرفت و بی‌اعتنایی به مذهب را علامت وابستگی فرهنگی می‌شمردند. امام خمینی(ره) بر این باور بودند که ارزش‌های اسلامی، بهترین راهنما برای پیشرفت و تعالی جامعه هستند و بی‌اعتنایی به آن‌ها، باعث وابستگی فرهنگی و عقب‌ماندگی می‌شود.

انقلاب فرهنگی و وحدت حوزه و دانشگاه

امام راحل بر ضرورت تحول بنیادین در نظام آموزشی تأکید داشتند: «دانشگاه‌ها باید در خدمت ملت باشند، نه اجانب» . ایشان معتقد بودند که دانشگاه‌ها باید با تربیت نیروهای متخصص و متعهد، در خدمت پیشرفت و توسعه کشور باشند. 

ایشان وحدت روحانیون و دانشگاهیان را «بزرگ‌ترین نعمت انقلاب» می‌دانستند. امام خمینی(ره) بر این باور بودند که با همکاری و همفکری روحانیون و دانشگاهیان، می‌توان به بهترین راهکارها برای حل مشکلات جامعه دست یافت.

۴. دیدگاه اجتماعی: مردم‌محوری و حمایت از مستضعفان

مردم؛ ستون اصلی قدرت نظام

امام خمینی(ره) همواره بر نقش مردم در پیروزی و تداوم انقلاب تأکید می‌کردند: «صلاح دین و دنیای ما در حرکت در راه امام خمینی است، اما این راه بدون حضور مردم معنا ندارد». ایشان معتقد بودند که بدون حضور و مشارکت مردم، هیچ کاری نمی‌توان انجام داد و باید همواره به خواسته‌ها و نیازهای آن‌ها توجه کرد.

ایشان هشدار می‌دادند: «جدایی نظام از مردم، هم قدرت سیاسی و هم قدرت اجتماعی کشور را تضعیف می‌کند» . امام خمینی(ره) بر این باور بودند که پیوند ناگسستنی بین نظام و مردم، ضامن بقای نظام است و باید از هرگونه جدایی و فاصله‌گیری بین آن‌ها جلوگیری کرد.

عدالت اجتماعی؛ آرمان محرومان

امام راحل انقلاب اسلامی را انقلاب مستضعفان می‌دانستند و می‌فرمودند: «قشرهای سرمایه‌دار در انقلاب نقشی نداشتند؛ این محرومان بودند که جانفشانی کردند» . ایشان معتقد بودند که انقلاب اسلامی، متعلق به طبقات محروم و مستضعف جامعه است و باید در خدمت آن‌ها باشد. ایشان فساد و تبعیض را از عوامل کمرنگ شدن حمایت مردمی از نظام معرفی می‌کردند. امام خمینی(ره) بر این باور بودند که فساد و تبعیض، باعث بی‌اعتمادی مردم به نظام می‌شود و باید با آن‌ها مبارزه کرد.

مکتب امام؛ الگوی مقاومت و خودباوری

امام خمینی(ره) با ترکیب حکومت دینی و مردم‌سالاری، الگویی بی‌نظیر از استقلال و قدرت را به جهان اسلام عرضه کرد. امروز ادامه این راه توسط مقام معظم رهبری، مکتب امام خامنه‌ای را به عنوان بازتاب کامل اندیشه‌های امام راحل تثبیت کرده است. درس‌های امام در حوزه‌های سیاسی (استکبارستیزی)، اقتصادی (عدالت‌محوری)، فرهنگی (هویت‌بخشی) و اجتماعی (مردم‌داری)، همچنان چراغ راه ایران در مسیر پیشرفت و مقاومت است. این اندیشه‌ها نه‌تنها راهنمای عمل مسئولان و سیاست‌گذاران است، بلکه الهام‌بخش نسل‌های جوان نیز می‌باشد تا با خودباوری و تکیه بر توان داخلی، در مسیر پیشرفت و تعالی کشور گام بردارند.

انتهای پیام/